Llyr Gruffydd AS Aelod o'r Senedd dros Ogledd Cymru

Mae AS wedi dweud ei fod yn “pryderu” ar ôl i 10% o feddygfeydd meddygon teulu yng Ngogledd Cymru gau mewn degawd.

Rhybuddiodd Llyr Gruffydd, sydd yn cynrychioli y rhanbarth yn y Senedd, y gall llawer mwy gau yn y blynyddoedd nesa ar ôl i adroddiad ddangos bod mwy na chwarter o feddygon teulu yn cysidro rhoi gorau i’r proffesiwn.

Dangosodd ffigyrau o StatsCymru o Mis Ionawr 2023 dim ond 104 o feddygfeydd meddygon teulu actif yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr (BIPBC), i gymharu a 115 yn Mis Medi 2013.

Mae Mr Gruffydd is yn cefnogi ymgyrch Achubwch ein Meddygfeydd BMA Cymru Wales, sydd yn galw ar Lywodraeth Cymru i ddarparu pecyn achub ar gyfer practisiau cyffredinol.

Yn ôl adroddiad Achubwch ein Meddygfeydd yr undeb doctoriaid mae 26.6% o feddygon teulu yn bwriadu gadael y proffesiwn o fewn y blynyddoedd nesaf.

Dim ond hanner feddygon teulu partner a ddywedodd eu bod yn rhagweld y byddent dal yn eu rôl presennol mewn tair mlynedd.

O’r meddygon teulu a ofynnwyd roedd mwy na 80% yn dweud eu bod nhw’n pryderu nad ydynt yn gallu darparu gofal safonol a diogeli gleifion achos o m lwythi gwaith gormodol, gweithlu gostyngol, cynnydd yn galw am y gwasanaeth

Yn o gystal a hyn mae 13 o feddygfeydd meddygon teulu BIPBC o dan reolaeth uniongyrchol, y nifer uchaf o unrhyw fwrdd iechyd yng Nghymru. Mae’r ffigwr yn cynrychioli 50% holl bractisau a reolir o dan gontract y bwrdd iechyd yn y wlad.

Mae practis yn cael ei reoli yn y modd yma pan mae meddyg teulu partner yn trosglwyddo eu cytundeb yn ôl i’r bwrdd iechyd.  

Dywedodd Llyr Gruffydd AS: Mae’r ffaith bod 11 o bractisiau meddygon teulu yng Ngogledd Cymru wedi cau yn destun pryder i weithwyr proffesiynol meddygol ac i gleifion.

“Nid yw meddygon teulu yn cael y gefnogaeth angenrheidiol gan Lywodraeth Cymru, ac er eu gwasanaeth ymroddgar a’u hymdrechion rhyfeddol, mae o’n anochel y bydd hyn yn cael effaith niweidiol ar y gofal mae cleifion yn eu derbyn.

“Mae’r casgliadau sydd wedi cael eu hamlinellu yn adroddiad Achubwch ein Meddygfeydd yn ddifrifol, ac yn amlygu ymdeimlad eang o ddadrithiad.

“Mae o yn destun pryder bod dros chwarter o feddygon teulu yn meddwl am adael y proffesiwn.

“Yn sicr mae methiant Llywodraeth Cymru i ymafael a’r pryderon yma yn fom sydyn ticio, ac os nad yw gweinidogion Llafur yn darparu y lefel o gefnogaeth angenrheidiol mae o yn debygol y byddem yn gweld mwy o practisiau meddygon teulu yn cau yng Ngogledd Cymru yn y dyfodol.  

“Mae’r straen yn cael ei teimlo ar hyd a lled y wlad. Rydym wedi clwydwed gan feddygon teulu sydd wedi bod y cael trafferthion recriwtio staff am flynyddoedd maith. Mae yna esiamplau o orflinder eithafol a nifer cynyddol o bractisiau yn gorfod cau eu drysau, sydd yn golygu bod miloedd a gleifion mewn man arall.

“Mae hyn yn rhoi hyd yn oed mwy o bwysau ar feddygon teulu ac yn eu gwneud yn fwy tebygol i adael y proffesiwn.”