Llyr Gruffydd AS Aelod o'r Senedd dros Ogledd Cymru

O'r chwith: Rachel Allen, Harvey Barratt, Llyr Gruffydd AS, Matthew Humphreys a rheolwr adnoddau'r ysgol Annette Gardner - gyda'r paneli haul yn y cefndir.

Mae ysgol uwchradd yn arwain y ffordd yn yr ymdrech i leihau allyriadau carbon sy'n effeithio ar newid hinsawdd.

Dyna farn AS Plaid Cymru dros ogledd Cymru Llyr Gruffydd wedi ymweld ag Ysgol Dinas Brân, yn Llangollen, i weld y prosiect ynni gwyrdd.

Meddai: "Mae yna lawer o sôn am fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd ond mae hon yn enghraifft wych o gyngor ac ysgol yn mentro i wneud i bethau ddigwydd ar lawr gwlad.

"Does dim byd i atal y math yma o waith rhag cael ei gyflwyno i ysgolion ac adeiladau cyhoeddus eraill ledled y sir ac ar draws Cymru. Mae'n cyfuno llawer o gynlluniau arbed ynni syml sydd wedi'u gwneud yn bosibl gan fenthyciad di-log y mae'r arbedion ynni yn ei ad-dalu o fewn wyth mlynedd. Mae mor braf gweld hyn yn digwydd gyda chefnogaeth staff a disgyblion, a fydd yn gweld drostynt eu hunain beth fydd yn helpu i leihau ôl troed carbon yr ysgol.

“Un peth wnaeth argraff fawr arnaf yn ystod fy ymweliad oedd gweld disgyblion o bob oedran yn dangos eu gwybodaeth am ynni adnewyddadwy a bod angen gwneud mwy i fynd i’r afael â’r hyn a fydd yn un o faterion allweddol eu bywydau wrth iddynt dyfu.

"Diolch i gydlynydd prosiect Ynni Gwyrdd Ysgol Dinas Brân Rachel Allen, rheolwr adnoddau ysgol Annette Gardner, y pennaeth Mark Hatch a'r rheolwr busnes Jamie Roberts am ymweliad hynod ddiddorol.

"Gwnaeth y gwaith sy'n cael ei wneud gan Matthew Humphreys a Harvey Barratt o eco-gyngor yr ysgol a disgyblion ar draws y grwpiau blwyddyn argraff arnaf hefyd. Mae hwn yn ymrwymiad tymor hir er budd cenedlaethau'r dyfodol."

Fel rhan o Raglen Newid Hinsawdd ac Newid Ecolegol Cyngor Sir Dinbych, mae prosiect Greening Ysgol Dinas Bran yn edrych i arbed ynni ac arian i'r ysgol.

Mae'r prosiect gwyrdd yn Ysgol Dinas Bran a Chanolfan Hamdden Llangollen wedi gweld amrywiaeth o 150Kw o baneli solar wedi'u gosod ar do'r ysgol a fydd yn cynhyrchu trydan i'r ysgol ar y safle gan ddefnyddio ynni'r haul.

Mae elfennau eraill o'r gwaith yn cynnwys uwchraddio rheoli gwres a goleuadau LED. Disgwylir i'r prosiect cyfan leihau allyriadau carbon yr ysgol 73 tunnell y flwyddyn.

Cyhoeddodd Cyngor Sir Sir Ddinbych Newid Hinsawdd ac Argyfwng Ecolegol ym mis Gorffennaf 2019 ac ers hynny mae wedi ymrwymo i ddod yn Gyngor Dim Carbon Net a Cadarnhaol yn Ecolegol erbyn 2030.

Mae hyn yn cynnwys lleihau allyriadau'r Cyngor o'i adeiladau ochr yn ochr â fflyd, gwastraff a gynhyrchir mewn gweithrediadau, teithio busnes, cymudo staff a goleuadau stryd. Aeth y Paneli Solar newydd yn fyw ym mis Awst a bydd rheolaeth gwresogi a goleuadau LED i gyd wedi'u cwblhau erbyn y Nadolig.

Dywedodd y Cynghorydd Brian Jones, Aelod Arweiniol y Cyngor dros Wastraff, Trafnidiaeth a’r Amgylchedd: “Rydym yn parhau i weithio ar sicrhau bod y Cyngor yn lleihau ei ôl troed carbon ac yn cynyddu bioamrywiaeth yn y sir.

“Mae'r prosiect hwn yn fudd mawr ar gyfer lleihau carbon a chost ac ar yr un pryd wella'r amgylchedd dysgu yn yr ysgol. Rydyn ni'n diolch i'r ysgol am weithio gyda'r Cyngor ar y prosiect pwysig hwn ”.