Llyr Gruffydd AS Aelod o'r Senedd dros Ogledd Cymru

Ddydd Mawrth, Mai 14eg mewn datganiad gan Huw Irranca Davies AS - Ysgrifennydd newydd y Cabinet sy'n gyfrifol am faterion gwledig - y bydd y Cynllun Ffermio Cynaliadwy dadleuol yn cael ei wthio yn ôl y flwyddyn.
 
Yn hytrach na dechrau yn 2025, bydd y cynllun nawr yn dod i rym yn 2026 wedi pwysau cyson gan Llyr Gruffydd a Phlaid Cymru.
 
Mae'r Cynllun Ffermio Cynaliadwy (SFS) wedi denu llawer o feirniadaeth gan y diwydiant ffermio ers ei gyhoeddiad. Mae'r undebau ffermio a'r gymuned amaeth ehangach wedi bod yn llafar wrth fynegi eu pryderon i'r cynlluniau, gyda phryder eang gyda'r cynlluniau i blannu 10% o dir fferm gyda choed yn denu beirniadaeth.

Wrth ymateb i'r newyddion, dywedodd Llyr Gruffydd AS yn ei rôl fel llefarydd Plaid Cymru ar faterion gwledig: "Rwy'n falch ein bod, drwy gytundeb cydweithredu Plaid Cymru gyda Llywodraeth Cymru, wedi sicrhau mwy o amser i gael y Cynllun Ffermio Cynaliadwy yn iawn."Rwyf wedi dadlau ers tro bod rhuthro bendramwnwgwl i gynllun a fydd yn effeithio cenedlaethau o ffermio yn anghyfrifol ac yn ffôl. Mae gennym gyfle nawr i gymryd cam yn ôl a gwneud y newidiadau angenrheidiol a fydd yn sicrhau bod y diwydiant yn prynu i mewn a chynllun mwy cynaliadwy ar gyfer ffermio ac ar gyfer natur. 

"Rwyf wedi bod yn gyson o'r diwrnod cyntaf bod cyflawni'r holl newidiadau a nodwyd gan y Llywodraeth yn y raddfa amser a ddarparwyd yn afrealistig, yn enwedig gyda'r angen i wrando ac ymateb i bryderon ffermwyr. Mae angen oedi blwyddyn yn fawr a bydd o ryddhad i lawer.
 
"Rwy'n falch ein bod heddiw wedi gweld Ysgrifennydd y Cabinet yn cymryd agwedd bragmatig a synhwyrol tuag at y Cynllun Ffermio Cynaliadwy, a bod llawer o alwadau Plaid Cymru nid yn unig wedi cael gwrandawiad ond wedi cael eu cyflawni."

Yn ddiweddar fe lansiodd Llyr Gruffydd ddeiseb i greu hwb bancio yn Ninbych.
 
Dywed Llŷr Gruffydd bod y ddeiseb yn "gyfle i anfon neges bwerus" yn dilyn cau cyfres canghennau yn y dref.
Mae gan y ddeiseb gefnogaeth lawn grŵp o gynghorwyr Plaid Cymru ar Gyngor Sir Ddinbych, sydd hefyd wedi bod yn galw am greu hwb bancio.
Mae Dinbych wedi cael ei adael heb un banc ar y stryd fawr wedi i HSBC, Halifax, NatWest a Barclays gau eu canghennau yn ystod y blynyddoedd diwethaf.
 
Mae ton o gau canghennau ledled y DU wedi arwain at greu canolfannau bancio fel bod pobl yn gallu cael mynediad at wasanaethau bancio hanfodol.
Datblygodd rhwydwaith mynediad ariannol ac ATM y DU, LINK y syniad ar gyfer y canolfannau hyn ond hyd yma maent wedi gwrthod creu un yn Ninbych.
Agorwyd canolfan fancio newydd ym Mhrestatyn ym mis Rhagfyr 2023 mewn ymateb i gau canghennau yn y dref.

Mae canolfannau bancio yn gweithredu mewn ffordd debyg i ganghennau banc traddodiadol. Ond mae'r mannau yn cael eu rhannu ac mae'r ganolfan yn cynnwys gwasanaeth cownter sy'n cael ei weithredu gan staff Swyddfa'r Post.
Gall cwsmeriaid unrhyw fanc dynnu'n ôl ac adneuo arian parod, gwneud taliadau biliau, a chynnal trafodion bancio rheolaidd. Mae yna hefyd fynediad ATM am ddim, ac arian yn ôl heb brynu.
 
Mae ganddynt fannau preifat ar gyfer delio â materion mwy cymhleth. Yn y rhain gall cwsmeriaid siarad ag aelod o staff o'u banc eu hunain.
Mae'r banciau hyn yn gweithio ar sail cylchdroi, ac mae hyn yn golygu bod staff o wahanol fanciau ar gael ar ddiwrnodau gwahanol.
 
Dywedodd Llŷr Gruffydd AS, o Blaid Cymru: "Mae'n gwbl glir bod gwir angen hwb bancio yn Ninbych, a dyna pam rwyf wedi lansio'r ddeiseb hon.
"Mae'n gwbl annerbyniol bod pobl y dref a'r ardal gyfagos wedi cael eu gadael heb fynediad i'r gwasanaethau bancio sydd eu hangen arnynt.

Mae canolfannau bancio yn gweithredu mewn ffordd debyg i ganghennau banc traddodiadol. Ond mae'r mannau yn cael eu rhannu ac mae'r ganolfan yn cynnwys gwasanaeth cownter sy'n cael ei weithredu gan staff Swyddfa'r Post.
Gall cwsmeriaid unrhyw fanc dynnu'n ôl ac adneuo arian parod, gwneud taliadau biliau, a chynnal trafodion bancio rheolaidd. Mae yna hefyd fynediad ATM am ddim, ac arian yn ôl heb brynu.
 
Mae ganddynt fannau preifat ar gyfer delio â materion mwy cymhleth. Yn y rhain gall cwsmeriaid siarad ag aelod o staff o'u banc eu hunain.
Mae'r banciau hyn yn gweithio ar sail cylchdroi, ac mae hyn yn golygu bod staff o wahanol fanciau ar gael ar ddiwrnodau gwahanol.
 
Dywedodd Llŷr Gruffydd AS, o Blaid Cymru: "Mae'n gwbl glir bod gwir angen hwb bancio yn Ninbych, a dyna pam rwyf wedi lansio'r ddeiseb hon.
"Mae'n gwbl annerbyniol bod pobl y dref a'r ardal gyfagos wedi cael eu gadael heb fynediad i'r gwasanaethau bancio sydd eu hangen arnynt.

"Dyma gyfle i anfon neges bwerus at LINK sydd hyd yma wedi gwrthod creu canolfan fancio yn Ninbych, er eu bod wedi gwneud hynny mewn mannau eraill.
"Erbyn hyn mae gan Prestatyn yn hollol gywir ganolfan fancio ac mae ond yn iawn fod gan dref maint Dinbych un hefyd.
 
"Rydych chi'n aml yn clywed y ddadl hon ar olwynion allan nad yw pobl yn defnyddio gwasanaethau bancio traddodiadol mwyach.
"Ond y gwir amdani yw bod llawer iawn o bobl leol yn dal i ddibynnu ar ddefnyddio arian parod. Yn syml, nid yw'n wir bod pawb yn symud i wasanaethau ar-lein."

Dywedodd cynghorydd Dinbych, Rhys Thomas, sy'n Ddirprwy Arweinydd Plaid Cymru ar Gyngor Sir Ddinbych: "Mae grŵp Plaid Cymru ar Gyngor Sir Ddinbych yn cefnogi'r ddeiseb hon yn llawn gan alw am greu hwb bancio newydd yn Ninbych.
"Mae hwn yn gyfle i bobl leol sicrhau bod eu lleisiau'n cael eu clywed ac felly rydym yn annog cymaint o bobl â phosibl i gefnogi'r mater a'i gwneud yn glir i LINK bod galw sylweddol yn Ninbych am y gwasanaeth hanfodol hwn."

I arwyddo'r ddeiseb hon cliciwch yma

Mae pryderon wedi eu codi y gallai cynlluniau i greu parc cenedlaethol newydd yng ngogledd-ddwyrain Cymru wneud prisiau tai yn anfforddiadwy i bobl leol.
 
Mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu creu parc cenedlaethol wedi'i leoli o amgylch Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy, sydd eisoes wedi'i ddynodi'n Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol (AHNE).

 
Pe bai'r cynlluniau'n mynd yn eu blaen, hwn fyddai'r pedwerydd parc cenedlaethol yng Nghymru ochr yn ochr ag Eryri, Arfordir Penfro a Bannau Brycheiniog. Cafodd cynlluniau drafft yn dangos ardaloedd y gellid eu cynnwys eu datgelu gan Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) ym mis Hydref y llynedd, gan gynnwys rhannau o Sir Ddinbych, Sir y Fflint, Wrecsam a Phowys.

 
Roedd yr addewid i sefydlu parc cenedlaethol newydd cyntaf Cymru ers 1957 yn rhan o faniffesto Llafur Cymru yn etholiad diwethaf y Senedd yn 2021.
Ond mae ofnau wedi eu codi gan wleidydd Plaid Cymru y gallai arwain at gynnydd mewn prisiau tai mewn lleoliadau sydd wedi'u cynnwys yn y parc.

Dywedodd Llyr Gruffydd y gallai hefyd arwain at broblemau gyda pharcio a thraffig, tebyg i'r rhai a brofir gan drigolion Eryri.
Wrth annerch Julie James, Ysgrifennydd y Cabinet dros Gynllunio, yn siambr y Senedd, dywedodd: "Rwy'n ymwybodol bod effeithiau posibl ar fforddiadwyedd tai yn yr ardal honno i drigolion lleol a allai gael eu heffeithio'n anfwriadol gan y dynodiad.
"Rwyf hefyd yn ymwybodol iawn o'r angen i fuddsoddi mewn seilwaith priodol.

"Er mor werthfawr ydi cael ymwelwyr newydd i'r ardal, mae angen i ni osgoi sefyllfa lle rydyn ni'n efelychu rhai o'r heriau rydyn ni wedi'u gweld yn Eryri, lle bu problemau parcio, ffyrdd wedi'u blocio a diffyg cyfleusterau cyhoeddus digonol.
"Pa sicrwydd allwch chi ei roi i ni, fel rhan o'r gwaith o baratoi tuag at barc cenedlaethol newydd yng ngogledd-ddwyrain Cymru, bod yr holl ffactorau hyn yn cael eu hystyried?"

Mae CNC wedi cael y dasg gan weinidogion i werthuso'r achos dros y parc newydd ac fe'i hysbysebwyd yn flaenorol i ymgynghorwyr gynnal asesiad o ardaloedd y gellid eu cynnwys.
Bydd gofyn iddynt ddarparu crynodeb o'u canfyddiadau, gan gynnwys ffin ddrafft manwl o'r ardal dan sylw.
 
Mae CNC eisoes wedi cynnal sawl digwyddiad ymgynghori i'r cynigion, gyda map dros dro yn cynnwys lleoliadau fel Twyni Gronant, Mynydd Hôb, Dyffryn Ceiriog a Llyn Efyrnwy.

Mae CNC wedi cael y dasg gan weinidogion i werthuso'r achos dros y parc newydd ac fe'i hysbysebwyd yn flaenorol i ymgynghorwyr gynnal asesiad o ardaloedd y gellid eu cynnwys.
Bydd gofyn iddynt ddarparu crynodeb o'u canfyddiadau, gan gynnwys ffin ddrafft fanwl o'r ardal dan sylw.
 
Mae CNC eisoes wedi cynnal sawl digwyddiad ymgynghori i'r cynigion, gyda map dros dro yn cynnwys lleoliadau fel Twyni Gronant, Mynydd Gobaith, Dyffryn Ceiriog a Llyn Efyrnwy.

"Roeddwn i yn Eryri yn ddiweddar iawn ac roeddwn i'n cael gwybod am nifer y cerddwyr sy'n ystyried eu hunain yn warcheidwaid yr amgylchedd ond sy'n meddwl ei bod hi'n iawn gollwng eu croen banana ar y ffordd, oherwydd maen nhw'n meddwl ei fod yn fioddiraddadwy.
"Mae'r ffaith ei fod yn llawn o bethau na ddylid eu canfod yn yr amgylchedd hwnnw yn un o'r pethau maen nhw wedi bod yn gweithio'n galed iawn arno."

Ychwanegodd: "Roeddwn yn drist iawn o weld yr ystadegau sy'n dangos, ar y rhan fwyaf o'r prif lwybrau i fyny'r Wyddfa, bod halogiad bob dwy droedfedd gyda rhyw fath o sylwedd na ddylai fod yno.
"Mae helpu'r parciau cenedlaethol yn helpu eu hymwelwyr i ddeall effaith twristiaeth, a'r hyn y gallant ei wneud i wella'r amgylchedd hwnnw a pheidio â chymryd oddi wrtho, yn bwysig."
Dywedodd Ms James bod disgwyl i benderfyniad terfynol ar y cynlluniau gael ei wneud y flwyddyn nesaf.

Yn ddiweddar croesawodd Llyr Gruffydd AS y newyddion bod Enfinium, y prosesydd ynni o wastraff, wedi neilltuo £1,500 o gyllid i Gaffi Atgyweirio Rhuthun, a leolir yn Sir Ddinbych, i'w helpu i atgyweirio nwyddau, lleihau gwastraff cartref diangen, ac arbed arian i deuluoedd lleol.

Mae Caffi Atgyweirio Rhuthun, sy'n seiliedig yn y gymuned, wedi bod yn atgyweirio nwyddau cartref i drigolion lleol ers mis Chwefror 2020. Yn rhedeg unwaith y mis, mae ein tîm o 25 o wirfoddolwyr wedi helpu i drwsio 963 o eitemau hyd yma ar draws 31 o ddigwyddiadau Caffi Atgyweirio. Y gwaith atgyweirio mwyaf cyffredin yw trydan, yn enwedig tostwyr a glanhawyr gwactod, ac yna trwsio gwnïo, fel teganau meddal a dillad.

Bydd y cyllid grant yn talu am y costau rhedeg, gan gynnwys llogi ystafelloedd a nwyddau traul, ac yn galluogi hyfforddiant i'n gwirfoddolwyr ddatblygu eu sgiliau mewn meysydd fel hyfforddiant cymorth cyntaf, hogi offer ac ardystio profion diogelwch PAT, sy'n hanfodol ar gyfer atgyweirio eitemau trydanol.

Mae pob eitem sy'n cael ei hatgyweirio yn arbed teulu o'r gost o'i ddisodli, yn lleihau faint o wastraff sy'n cael ei anfon i safleoedd tirlenwi sy'n niweidiol i'r hinsawdd ac yn lleihau allyriadau carbon. Er enghraifft, canfuwyd bod cynnal teledu sengl am 7 mlynedd ychwanegol yn arbed yr hyn sy'n cyfateb i 657kg CO2.

Ym mis Mawrth 2024, lansiodd Enfinium ei 'Gronfa Cymorth Caffi Atgyweirio' gwerth £60,000, a sefydlwyd i gefnogi caffis o fewn radiws 30 milltir i un o gyfleusterau enfiniwm yng Nghaint, Gogledd Cymru, Gorllewin Swydd Efrog neu Orllewin Canolbarth Lloegr. Gall Caffis Atgyweirio Cymwys wneud cais am gyllid o hyd at £1,500 y flwyddyn cyn y dyddiad cau ar 31 Mai.

Dywedodd Llyr Gruffydd AS: "Rwy'n falch iawn bod caffi atgyweirio Rhuthun wedi derbyn yr arian hwn gan enfiniwm. Bydd yn galluogi gwirfoddolwyr i sicrhau bod eitemau a fyddai fel arall yn mynd i safleoedd tirlenwi yn gallu cael eu hailgylchu, eu hailddefnyddio a'u hailbwrpasu. Mae'n syniad syml ond rhyfeddol o effeithiol sydd o fudd i'r amgylchedd a hefyd yn arbed arian i bobl ar adeg pan fo'r argyfwng costau byw yn broblem wirioneddol iawn i gynifer o deuluoedd. Byddwn yn annog unrhyw gaffis atgyweirio eraill sydd o fewn 30 milltir i gyfleuster Parc Adfer Glannau Dyfrdwy i wneud cais am arian gan enfiniwm."

Dywedodd Mike Maudsley, Prif Swyddog Gweithredol enfinium: "Mae trwsio eitemau sydd wedi torri yn rhan hanfodol o leihau faint o wastraff rydym yn ei gynhyrchu. Yn ei dro, mae hyn yn arwain at ddefnydd is, allyriadau carbon is a llai o wastraff yn mynd i safleoedd tirlenwi. Dyna pam rydym yn falch iawn o fod yn dyfarnu cyllid i Gaffi Atgyweirio Rhuthun heddiw, sydd wedi bod yn helpu teuluoedd lleol i leihau gwastraff ac arbed arian ers 2020."

Dywedodd Anne Lewis, Trefnydd Caffi Atgyweirio Rhuthun: "Rydym wrth ein bodd ein bod wedi derbyn yr arian hwn gan enfiniwm. Bydd yr arian yn ein galluogi i barhau i helpu i gefnogi trigolion lleol Rhuthun, atgyweirio eu heitemau sydd wedi torri, a darparu hyfforddiant i'n tîm gwych o wirfoddolwyr."

Yn ddiweddar galwodd Llyr Gruffydd ar Lywodraeth Cymru i sicrhau nad yw pobl sydd â thiwmorau ar yr ymennydd "yn disgyn rhwng dwy stôl". Roedd hyn yn adleisio rhybuddion gan ymgyrchwyr bod angen gwneud mwy i gael gwared ar rwystrau sy'n bodoli yn y gwasanaeth iechyd.
Yn ddiweddar, cyfarfu Mr Gruffydd AS â chynrychiolwyr o Elusen Tiwmorau'r Ymennydd yn Nhŷ Hywel i ddangos ei gefnogaeth i Fis Ymwybyddiaeth Tiwmorau'r Ymennydd.

Dywed Elusen Tiwmorau'r Ymennydd mai dim ond drwy newid systematig y gellir mynd i'r afael â'r bylchau yn y gwasanaeth iechyd a datblygu Strategaeth Genedlaethol Tiwmor yr Ymennydd cynhwysfawr.
Gall pobl sydd â thiwmor ar yr ymennydd wynebu nifer o faterion, gan gynnwys nifer o gamddiagnosau a theithiau i feddygon teulu, i gael triniaethau llym neu beidio â chael mynediad at y gefnogaeth gan Nyrs Arbenigol Glinigol (CNS) ddynodedig.

Yn ôl The Brain Tumour Charity, mae tiwmorau'r ymennydd yn aml yn syrthio i'r pentwr 'rhy anodd' oherwydd natur y clefyd.
Mae mwy na 120 o wahanol fathau o diwmorau ymennydd a system nerfol ganolog, a all fod yn radd uchel, neu radd isel (heb fod yn falaen). O ganlyniad nid yw'r clefyd yn eistedd yn daclus yn y byd canser na'r clefyd prin.

Mae'r elusen hefyd yn dweud bod canserau'r ymennydd yn aml yn cael eu colli gan raglenni canser y GIG oherwydd y gwahaniaethau o ran sut maen nhw'n dechrau, datblygu ac yn cael eu tracio, o'i gymharu â mathau eraill o ganserau.
Dywedodd Llŷr Gruffydd AS: "Mae'n hanfodol bod Llywodraeth Cymru yn ogystal â llywodraethau ar draws y DU yn sicrhau nad yw pobl sydd â thiwmorau ar yr ymennydd yn disgyn drwy'r craciau yn y system gofal iechyd.

"Mae angen strategaeth wedi'i hystyried yn ofalus i sicrhau bod hyn yn ystyried yr holl gymhlethdodau ac yn rhoi anghenion cleifion yn flaenoriaeth.
"Fel gydag unrhyw afiechyd, y cyflymaf y gellir ei ddal y mwyaf tebygol yw hi i gleifion gael canlyniad positif.

"Dyna pam ei bod yn bwysig mynd i'r afael â'r rhwystrau y gall cleifion eu hwynebu wrth geisio mynd i gael diagnosis, a chael mynediad at ofal a thriniaeth.
"Mae sicrhau bod cleifion yn gallu cael diagnosis cyflymach yn gallu agor mwy o opsiynau i gleifion a'u teuluoedd gael digon o gefnogaeth.
"Gall hefyd ehangu cwmpas opsiynau cymryd rhan mewn ymchwil, lleihau difrifoldeb y symptomau, yn ogystal â helpu cleifion i wrthsefyll triniaethau llym yn well a lleihau'r angen am lawdriniaeth frys a risg uwch."

Yn ddiweddar, fe wnaeth Llyr Gruffydd dalu ymweliad i Ganolfan y Sector Gwirfoddol CVSC, a dysgodd fod pwysau cynyddol ar wasanaethau cyhoeddus yn arwain at fwy o ddibyniaeth ar y rhwydwaith o wasanaethau gwirfoddol yng Nghonwy.

Felly mae rôl Cymorth Cymunedol a Gwirfoddol Conwy (CVSC) ym Mae Colwyn, sy'n cydlynu'r gwasanaethau gwirfoddol hynny, hyd yn oed yn bwysicach nag erioed.

Dywedodd Mr Gruffydd, o Blaid Cymru: "Ar ôl blynyddoedd o doriadau i gyllid gwasanaethau cyhoeddus, mae dibyniaeth ein cymunedau ar y sector gwirfoddol wedi cynyddu'n sylweddol. Mae'r gefnogaeth a roddir gan CGGC ar draws sir Conwy i gymaint o sefydliadau yn amhrisiadwy. Wrth weithredu fel siop un stop i gymaint o sefydliadau, mae eu harbenigedd yn helpu gyda chefnogaeth ymarferol yn ogystal â rhoi gwybodaeth, arweiniad a chyngor."

Esboniodd Elgan Owen, Prif Swyddog Gweithredol CVSC: "Rydym yn gweithredu fel canolbwynt yng nghanol y sector gwirfoddol yng Nghonwy. Rydym yn gweithio gyda'r Cyngor, y Bwrdd Iechyd, yn ogystal â'r Sector Breifat. Rydym yn gyswllt rhwng yr holl sefydliadau hyn a'r trydydd sector (gwasanaethau gwirfoddol).”

"Mae CGGC yn rheoli sawl cronfa ar ran y sector ynni adnewyddadwy sy'n cael ei ddyrannu i brosiectau cymunedol yng Nghonwy, Sir Ddinbych a Sir y Fflint yn ogystal â rhai cronfeydd sy'n cefnogi busnesau lleol. "Mae swm sylweddol o'n gwaith yn helpu i ddod â'r cronfeydd hyn at ei gilydd gyda'r prosiectau sydd mor ddibynnol ar yr arian hwn."

Mae Cynghorau Gwirfoddol Sirol yn cefnogi'r sector ar draws Cymru gyfan, ond mae'r CVSC a sefydlwyd yng Nghonwy wedi'i ddatblygu'n arbennig o dda. Yn ogystal â darparu gwasanaethau i'r sector gwirfoddol, mae CGGS yn darparu gwasanaethau sy'n ategu gwasanaethau awdurdodau lleol ac iechyd yn ogystal â lleihau'r pwysau sylweddol arnynt.

"Rydym yn eithaf lwcus yng Nghonwy i gael mynediad at arian o'r sector ynni adnewyddadwy sy'n cael ei ddyrannu i brosiectau cymunedol yn yr ardal. "Mae swm sylweddol o'n gwaith yn helpu i ddod â'r cronfeydd hyn at ei gilydd gyda'r prosiectau sydd mor ddibynnol ar yr arian hwn."

Ychwanegodd Llyr Gruffydd: "Un o gryfderau'r sefydlu yma yng Nghonwy yw eu bod wedi datblygu rhwydwaith o sefydliadau sydd â llawer o olew sy'n cydweithio'n dda. Nid yn unig maen nhw'n cefnogi ei gilydd yn lleol, ond maen nhw'n ymestyn ar draws gogledd Cymru i ddarparu cryfder mewn undod."

Yn ddiweddar mynegodd Llyr Gruffydd AS bryderon difrifol ynghylch maint y datblygiad tai ar raddfa fawr yn Sir y Fflint.

Mae datblygiad enfawr o 300 o gartrefi a fyddai'n uno dau bentref i bob pwrpas wedi'i gondemnio gan Aelod Senedd Plaid Cymru yn y Gogledd. 

Bu Llyr Gruffydd AS yn ymweld â safle Gladstone Way yn ddiweddar i weld maint y datblygiad iddo'i hun. Bydd yr ystâd dai arfaethedig yn ymuno â phentrefi Penarlâg a Mancot i greu'r hyn a ddisgrifiodd fel "un cytref enfawr.

"Bydd y datblygiad hwn yn effeithio'n ddifrifol ar seilwaith lleol. Mae'r ysgol, meddygfeydd lleol a'r rhwydwaith ffyrdd lleol eisoes yn ei chael hi'n anodd ymdopi. Bydd y datblygiad hwn ond yn gwneud pethau'n waeth.”

Mae ymgyrchwyr lleol eisoes wedi cyflwyno 2,500 o wrthwynebiadau wrth i'r cais cynllunio ddod gerbron pwyllgor cynllunio Cyngor Sir y Fflint yn ddiweddarach y mis hwn. Fe wnaeth Mr Gruffydd gyfarfod ag ymgyrchwyr a'r cynghorydd lleol Sam Swash ger y safle i ddysgu am eu pryderon.

Dywedodd y Cynghorydd Swash: "Yr ymgyrch yn erbyn y datblygiad tai hwn fu'r mwyaf o'i fath yn hanes diweddar Sir y Fflint. Er gwaethaf hynny, mae wedi'i gyflwyno o hyd fel safle a ddyrannwyd yng Nghynllun Datblygu Lleol Sir y Fflint, gan arwain at gyflwyno'r cais cynllunio hwn. Mae'n cynrychioli penllanw tirfeddianwyr, datblygwyr preifat, y Cyngor Sir, a Llywodraeth Cymru yn ymuno er budd elw preifat ar draul trigolion Penarlâg a Mancot.

Rydym yn croesawu'n fawr gefnogaeth Llyr Gruffydd i'n hymgyrch i wrthwynebu'r cynllun anghyfrifol di-hid hwn, yn ogystal ag ymdrechion Llyr a'i gydweithwyr yn y Senedd i ddatgelu natur gwrth-ddemocrataidd Cynlluniau Datblygu Lleol yng Ngogledd Cymru, o Sir y Fflint i Wrecsam.”

Ychwanegodd Mr Gruffydd: "Rhaid i adran gynllunio Cyngor Sir y Fflint ystyried y pryderon lleol ynglŷn â'r datblygiad. Er bod angen cartrefi newydd yn yr ardal, nid yw'r datblygiad hwn yn addas ar gyfer cymuned fel Penarlâg.”

"Mae angen i bolisi cynllunio fod yn llawer mwy empathig i anghenion lleol wrth ystyried datblygiadau tai. Mae angen mwy o ddarpariaeth tai arnom, ond yr angen i fod y cartrefi cywir yn y mannau cywir. Rwyf hefyd yn pryderu am golli tir amaethyddol ar adeg pan mae angen i ni ystyried diogelwch bwyd. Mae'n eironig, ynte, fod Llywodraeth Lafur Cymru yn mynnu bod ffermwyr yn neilltuo tir amaethyddol ar gyfer coed a chynefin bywyd gwyllt tra ar y llaw arall yn galluogi datblygwyr tai mawr i gladdu rhannau helaeth o'n cefn gwlad gan concrid a tharmac."

Mae AS wedi croesawu disgyblion “brwdfrydig” o Sir Fflint i’r Senedd.

Heddiw daeth llond lle o ddisgyblion Ysgol gynradd Pen Barras i ymweld â'r Senedd.

Roedd cael disgyblion blynyddoedd 5 a 6 o'r ysgol, sydd daflid carreg o'm swyddfa i yn Rhuthun,  draw i ddysgu am waith y Senedd yn fendigedig.  Mae dysgu am waith sefydliadau fel Senedd Cymru yn eithriadol bwysig, ac mae cael egluro beth ydi rôl ganolog Senedd Cymru yn nhirlun llywodraethant Gymru wastad yn braf.

Gobeithio y bydd yr ymweliad heddiw yn ysgogi'r genhedlaeth yma o ddisgyblion i ymddiddori yng ngwaith y Senedd, a hefyd i ddangos diddordeb mewn gwleidyddiaeth.

Pob lwc i'r dyfodol Ysgol pen Barras, a diolch am wrando ac am y cwestiynau difyr!

Bu Llyr Gruffydd yn ddigon ffodus yn ddiweddar i gael gwahoddiad i ymweld â Chlwb Tenis Ieuenctid Caernarfon i weld beth sydd ganddyn nhw ar y gweill.

"Mae'r gwaith mae'r staff hyfforddi yn ei wneud gydag ieuenctid yr ardal yn anhygoel" meddai Mr Gruffydd,

Mae'r clwb bellach yn denu dros gant o blant oed ysgol i chwarae tenis bob wythnos yng Nghanolfan Tenis Arfon a adeiladwyd yn bwrpasol yn y dref, ac yn ddiweddar mae wedi denu cyllid gan Chwaraeon Cymru i wella cyfleusterau.

Dywedodd Osian Williams, sy'n brif hyfforddwr yn y clwb

"Diolch i'r cyllid o £200,000, rydym wedi llwyddo i sicrhau dyfodol y clwb yma yng Nghaernarfon. Rydym wedi buddsoddi mewn goleuadau newydd, ail-wynebu'r cyrtiau a llawer iawn mwy"

"Er bod tenis yn y ganolfan wedi bod yn dirywio ers ei anterth yn y 1990au, mae'r cyllid hwn wedi cefnogi'r twf mewn tenis yn ardal Caernarfon yn ystod y blynyddoedd diwethaf."

"Rydyn ni'n glwb tennis unigryw mewn ffordd. Ni yw'r unig glwb tennis ieuenctid cyfrwng Cymraeg yn y byd, sy'n rhywbeth arbennig rydyn ni'n meddwl."

Ychwanegodd Mr Gruffydd -

"Mae tenis yn ardal Gwynedd yn cystadlu yn erbyn chwaraeon poblogaidd eraill o ran denu chwaraewyr ieuenctid, ond mae cyflawniad y staff a'r gwirfoddolwyr yma yng Nghaernarfon yn anhygoel. Mae denu cymaint o chwaraewyr ifanc i'r gamp yn dipyn o gamp."

"Efallai y gwelwn sêr tennis y dyfodol yn dod i'r amlwg o'r clwb - gyda'r cyfleusterau ar gael iddyn nhw yma, does dim byd i'w hatal rhag cyrraedd yr uchelfannau."